Meer kernenergie en windparken
Als energiebron voor de toekomst ligt de nadruk op de ontwikkeling van kerncentrales en windparken. De kerncentrale in Borssele blijft open en er wordt gewerkt aan de voorbereiding voor de bouw van twee nieuwe centrales. Hiervoor wordt 9,5 miljard euro gereserveerd. Besluiten over een derde en vierde centrale volgen later. Het kabinet onderzoekt daarnaast de mogelijkheden voor kleinere kerncentrales, zoals Small Modular Reactors (SMR’s). Naast kerncentrales, wordt er geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van windenergie. Windmolens worden zoveel mogelijk op zee geplaatst, om de impact op land te minimaliseren.
De focus op kernenergie gaat ten koste van andere duurzame energiebronnen. Er wordt minder geld uitgetrokken (1,2 miljard) voor de ontwikkeling van groene waterstof en batterijen. Dit terwijl uit recent onderzoek blijkt dat energy hubs, waar batterijen regelmatig een onderdeel van zijn, kunnen bijdragen aan het verlichten van netcongestie. Het kabinet draait verder de geplande verhoging van de CO2-heffing voor de industrie wordt teruggedraaid. Tegelijkertijd wil het de gasproductie op de Noordzee verhogen en meer vloeibaar aardgas (LNG) importeren om de afhankelijkheid van het buitenland te verminderen. De gaswinning in Groningen wordt definitief stopgezet.
Energiefonds en afschaffing salderingsregeling
Om huishoudens met lage inkomens te helpen, komt er een nieuw energiefonds. Dit fonds moet ondersteuning bieden aan mensen die moeite hebben met het betalen van hun energierekening. Ook blijft het kabinet energiebesparende middelen voor huiseigenaren stimuleren, bijvoorbeeld met subsidies. Mensen met een laag- of middeninkomen kunnen tevens een rentevrije lening hiervoor afsluiten. Het verbeteren van energielabels voor koopwoningen en het vervangen van de cv-ketel voor een hybride warmtepomp is niet langer verplicht. Ook de afschaffing van de salderingsregeling, voordelig voor mensen met zonnepanelen, blijft op de agenda staan. Vanaf januari 2027 kunnen huishoudens niet langer hun opgewekte elektriciteit wegstrepen tegen hun verbruik.
Onzekerheid rondom stikstof en natuurdoelen
De klimaatplannen van het kabinet moeten nog verder uitgewerkt worden en er ontbreken veel details. Maar een van de meest onduidelijke punten in de plannen van het kabinet betreft het stikstofbeleid. Het huidige stikstofbeleid wordt losgelaten, maar wat er precies voor in de plaats komt, is nog niet duidelijk. Er is sprake van een vrijwillige opkoopregeling voor veehouders, zonder gedwongen inkrimping of onteigening. Toch is het onvermijdelijk dat de veestapel moet krimpen om aan de stikstof- en natuurdoelen te voldoen. Het kabinet hoopt op coulance vanuit de Europese Unie en gaat met nieuwe voorstellen naar Brussel om de druk op de agrarische sector te verlichten. Daarbij zet het in op innovatie en vrijwillige stoppersregelingen voor boeren.
Toekomstige uitdagingen
Het afschaffen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) roept veel vragen op, zowel bij de oppositie als binnen de coalitie. Het was de bedoeling dat provincies zelf plannen zouden maken om milieudoelen te halen, maar met het schrappen van dit programma blijft het onduidelijk hoe de regering de stikstof- en natuurdoelen gaat realiseren. De oppositie noemt het gebrek aan duidelijkheid ‘bestuurlijk vandalisme’ en vraagt zich af hoe het kabinet van plan is deze doelen te bereiken.
